Hoe weet je of de lucht in huis gezond is?

We brengen gemiddeld 85% van onze tijd binnen door: thuis, op kantoor of in andere gebouwen. Toch staan we zelden stil bij de kwaliteit van de lucht die we inademen. Een slechte binnenluchtkwaliteit kan leiden tot hoofdpijn, concentratieproblemen, allergieën of zelfs ernstigere gezondheidsklachten. Maar hoe weet je of de lucht in huis écht gezond is? En wat kan je eraan doen?

Wat gebeurt er als je je huis niet ventileert?

In een goed geïsoleerde woning blijft de warmte beter binnen, maar ook vocht, CO₂ en vervuilde lucht. Zonder goede ventilatie stapelen die stoffen zich op, met allerlei gevolgen:

• Verhoogde luchtvochtigheid: kan leiden tot condens, schimmelvorming en houtrot.
• Slechte luchtkwaliteit: CO2-niveaus stijgen snel in ruimtes waar mensen aanwezig zijn. Dit veroorzaakt vermoeidheid, concentratieproblemen en hoofdpijn.
• Ophoping van schadelijke stoffen: kookdampen, schoonmaakproducten en bouwmaterialen geven vluchtige organische stoffen (VOS) af. Zonder ventilatie blijven die in huis hangen.

Kortom: Je doet er goed aan om de filters en kanalen van het ventilatiesysteem regelmatig te reinigen/vervangen en dagelijks alle ramen gedurende 15 min open te zetten.

Hoe kan je de luchtkwaliteit in huis meten?

Er zijn verschillende manieren om de luchtkwaliteit thuis in kaart te brengen:

• CO2-meters: meten het koolstofdioxideniveau in ppm (parts per million). Waarden onder 900 ppm wijzen meestal op goede ventilatie, terwijl waarden boven 1200 ppm duiden op onvoldoende verluchting.
• Luchtvochtigheidsmeters: meten de relatieve luchtvochtigheid. De ideale waarde ligt tussen 40% en 60%.
• Geavanceerde luchtkwaliteitsmeters: kunnen naast CO2 ook VOS, fijnstof (PM2.5), temperatuur en luchtvochtigheid meten.

Regelmatige metingen helpen om te begrijpen waar en wanneer de luchtkwaliteit verslechtert: bijvoorbeeld tijdens het koken, douchen of ’s nachts in de slaapkamer.

Ventilatiesystemen en hun invloed op de luchtkwaliteit

Een gezond binnenklimaat hangt nauw samen met het type ventilatiesysteem dat in de woning of het gebouw aanwezig is. Er bestaan vier types ventilatiesystemen, elk met hun eigen werking, comfortniveau en energieprestaties.

Ventilatiesysteem A – Natuurlijke ventilatie

Bij systeem A verloopt zowel de aanvoer van verse lucht als de afvoer van vervuilde lucht op natuurlijke wijze via raamroosters en verticale schachten. Dit systeem verbruikt weinig energie, maar de luchtdoorstroming is moeilijk te controleren. Daardoor is het minder geschikt voor energiezuinige gebouwen. Je vindt dit systeem vooral in oudere woningen of eenvoudige renovaties.

Ventilatiesysteem B – Mechanische toevoer, natuurlijke afvoer

Hier wordt verse lucht mechanisch toegevoerd via een ventilator, meestal in de leefruimtes. De afvoer gebeurt natuurlijk via schachten of roosters. Dit systeem wordt zelden toegepast omdat het moeilijk is om een goede luchtbalans te garanderen.

Ventilatiesysteem C – Natuurlijke toevoer, mechanische afvoer

Een veelgebruikte oplossing, vooral bij renovaties. Verse lucht komt binnen via roosters in ramen of muren, terwijl mechanische ventilatoren vervuilde lucht afvoeren in natte ruimtes zoals keuken, badkamer en toilet. Systeem C is eenvoudig te installeren en biedt een goede balans tussen prijs en prestaties.

Ventilatiesysteem D – Volledig mechanisch met warmteterugwinning

Systeem D regelt zowel aanvoer als afvoer volledig mechanisch. Dankzij een warmteterugwinningseenheid wordt de warmte uit de afgevoerde lucht hergebruikt om de binnenkomende lucht op te warmen. Dit zorgt voor een stabiele luchtkwaliteit, hoog comfort en een laag energieverbruik. Daarom is systeem D populair in BEN-woningen, kantoren en andere gebouwen met hoge eisen.

Overzicht van de ventilatiesystemen

Ga jij (of ben je al aan het) bouwen of renoveren en ben je nog op zoek naar een EPB-verslaggever? Neem dan via onderstaande knop contact met ons op en we bezorgen je een offerte op maat.